Chiều 15/5, tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 9, Quốc hội thảo luận tại tổ về 3 nội dung quan trọng: Dự án Luật Tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên Hợp Quốc; Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về cơ chế, chính sách phát triển kinh tế tư nhân; Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đặc biệt, tạo đột phá trong xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật.
Trong đó, nội dung liên quan đến phát triển kinh tế tư nhân thu hút sự quan tâm và nhận được nhiều ý kiến sâu sắc từ các đại biểu Quốc hội.
Tạo 'không gian tài chính' đủ dài cho nhóm doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo
Tại tổ 13 (gồm các đoàn: Bắc Ninh, Hậu Giang, Đắk Lắk, Lào Cai), đại biểu Nguyễn Như So (Đoàn Bắc Ninh) bày tỏ sự đồng tình cao với Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về cơ chế, chính sách phát triển kinh tế tư nhân.
Ông So đánh giá, dự thảo Nghị quyết đã bước đầu thể chế hoá nhiều chủ trương lớn, quan trọng được Đảng đề ra tại Nghị quyết số 68-NQ/TW, đặc biệt là quan điểm xác lập khu vực kinh tế tư nhân là một động lực quan trọng của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.
Dự thảo cho thấy tư duy đổi mới trong hoạch định chính sách, với cách tiếp cận toàn diện, đồng bộ trên nhiều phương diện cốt lõi như đất đai, thuế, tín dụng, khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo, phát triển nguồn nhân lực và cải cách thủ tục hành chính.
Đây là bước đi rất đáng ghi nhận, thể hiện cam kết mạnh mẽ của Nhà nước trong việc tạo lập môi trường thuận lợi, bình đẳng và minh bạch cho kinh tế tư nhân phát triển bền vững, lâu dài.
Tuy nhiên, để chính sách thực sự đi vào cuộc sống và phát huy hiệu quả, đại biểu Nguyễn Như So đề xuất điều chỉnh một số nội dung. Trong đó, ông kiến nghị nâng thời hạn miễn thuế thu nhập doanh nghiệp lên 5 năm, sau đó tiếp tục giảm 50% số thuế phải nộp trong 5 năm kế tiếp (tại khoản 1 Điều 10), để tạo "không gian tài chính" đủ dài cho nhóm doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo.
Theo ông So, chu kỳ phát triển của loại hình doanh nghiệp này thường kéo dài 5-7 năm, phải đầu tư lớn vào nghiên cứu, công nghệ và nhân lực chất lượng cao. Giai đoạn này thường không có lãi hoặc chịu rủi ro cao, do đó, ưu đãi thuế như trong dự thảo (miễn 2 năm, giảm 4 năm) là chưa đủ hấp dẫn.
Cùng với đó, ông cũng kiến nghị nâng thời hạn miễn thuế thu nhập cá nhân lên 5 năm cho chuyên gia, nhà khoa học làm việc trong doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo – lực lượng then chốt tạo ra giá trị công nghệ. Dẫn ví dụ về Thái Lan – nơi miễn thuế cá nhân tới 10 năm cho nhân lực trong các lĩnh vực công nghệ chiến lược – đại biểu So cho rằng nếu Việt Nam không có chính sách đủ cạnh tranh, sẽ khó thu hút nhân tài và tạo đột phá công nghệ.
Về hỗ trợ đổi mới sáng tạo và sở hữu trí tuệ, đại biểu So đề xuất bổ sung điều khoản hỗ trợ chi phí đăng ký và bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ cho doanh nghiệp nhỏ, vừa và khởi nghiệp. Ông nhấn mạnh, trong nền kinh tế tri thức, tài sản vô hình như sáng chế, thuật toán là yếu tố quyết định năng lực cạnh tranh. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp khởi nghiệp hiện nay không đủ nguồn lực để bảo hộ tài sản trí tuệ, dễ rơi vào rủi ro mất thương hiệu, bị chiếm tên miền.
Ông dẫn chứng Singapore hỗ trợ tới 70% chi phí đăng ký sở hữu trí tuệ quốc tế, Hàn Quốc đã hỗ trợ hơn 11.000 doanh nghiệp trong lĩnh vực này. Việc bảo vệ tài sản trí tuệ không chỉ là phòng ngừa rủi ro mà còn là chiến lược nâng cao năng lực cốt lõi của doanh nghiệp.
Ngoài ra, đại biểu Nguyễn Như So cũng đề nghị bổ sung nội dung về việc thiết lập thể chế đại diện và cơ chế tham vấn chính sách có hiệu lực, hiệu quả với cộng đồng doanh nghiệp, hiệp hội doanh nghiệp.
Theo đó, doanh nghiệp - đặc biệt là khu vực kinh tế tư nhân - cần được công nhận là đối tác chính thức trong quá trình xây dựng và hoạch định các chính sách kinh tế có liên quan.