Thalassemia
(hay còn gọi Bệnh tan máu bẩm sinh) là một bệnh di truyền lặn, không phụ thuộc
vào giới tính. Bệnh có hai biểu hiện nổi
bật là thiếu máu và ứ sắt trong cơ thể, nên bệnh nhân phải điều trị suốt đời, nếu
không được điều trị thường xuyên, đầy đủ, sẽ có nhiều biến chứng làm bệnh nhân
chậm phát triển thể trạng, giảm sức học tập, lao động.
Tại Việt Nam, hiện có khoảng 13 triệu người mang
gene bệnh tan máu bẩm sinh. Trong đó, tỷ lệ người dân đồng bào dân tộc thiểu số
chiếm tỷ lệ khá cao, từ 20-40%. Người bị bệnh và mang gene bệnh có ở tất cả các
tỉnh, thành phố, dân tộc. Hiện nay, có hơn 20.000 người bệnh đang cần được điều
trị. Mỗi năm, có thêm khoảng 8.000 trẻ sinh ra mắc bệnh, trong số này có khoảng
2.000 trẻ bị bệnh mức độ nặng, cần được điều trị cả đời. Người mắc bệnh
tan máu bẩm sinh ở nước ta chủ yếu được điều trị tại các bệnh viện: Nhi, huyết
học truyền máu, đa khoa các tỉnh, thành phố trong cả nước[1].
Bệnh tan máu bẩm sinh là bệnh
chưa thể chữa khỏi, nước tính mỗi năm Việt Nam cần hàng ngàn tỷ đồng và hàng
triệu đơn vị máu an toàn để điều trị tối thiểu cho tất cả các bệnh nhân mang
gene bệnh tan máu bẩm sinh. Hiện nay, số lượng bệnh nhân tan máu bẩm sinh đã
làm các bệnh viện quá tải, tạo áp lực nặng nề lên ngân hàng máu cũng như gánh nặng
về chi phí xã hội.
Để giảm thiểu gánh nặng điều
trị và chăm sóc người bệnh, có thể phòng bệnh hiệu quả bằng các biện pháp như
tư vấn và khám sức khỏe trước khi kết hôn; tầm soát, chẩn đoán, điều trị sớm bệnh tật trước sinh và sơ sinh tầm
soát, chẩn đoán, điều trị sớm bệnh tật trước sinh và sơ sinh từ đó giúp
cho họ có sự lựa chọn đúng đắn về hôn nhân cũng như quyết định mang thai và
sinh đẻ nhằm sinh ra những đứa con không mắc bệnh tan máu bẩm sinh.
Đối với lĩnh vực Dân số và
Phát triển, truyền thông, giáo dục đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao
nhận thức của cấp ủy,
chính quyền, đoàn thể;
các chức sắc tôn giáo; những người có uy tín trong cộng đồng, các cặp vợ chồng
trong độ tuổi sinh đẻ, nam nữ thanh niên sắp kết hôn. Vì thế, đẩy
mạnh truyền thông về phòng bệnh, tầm
soát, chẩn đoán, điều trị sớm bệnh tan máu bẩm sinh, cần chung tay của mỗi
cá nhân, gia đình và toàn xã hội,
chính vì thế, chủ đề truyền thông về bệnh tan máu bẩm sinh năm năm 2025 là: “Phòng bệnh tan máu bẩm sinh là trách nhiệm của mỗi cá
nhân, gia đình và toàn xã hội”. Hoạt động này góp phần đáng kể trong việc phòng bệnh, tầm soát, chẩn đoán, điều trị sớm bệnh
tan máu bẩm sinh và nâng cao chất lượng dân số.