Công nghiệp chế biến, chế tạo quý I/2025 đã có chuyển biến tích cực, tuy nhiên cần có biện pháp kích thích tiêu dùng để giải phóng hàng tồn kho.
Chỉ số tồn kho một số ngành tăng so với cùng kỳ
Theo Cục Thống kê (Bộ Tài chính), chỉ số tiêu thụ toàn ngành công nghiệp chế biến, chế tạo tháng 3/2025 tăng 6,5% so với tháng trước và tăng 3,5% so với cùng kỳ năm trước. Tính chung quý I/2025, chỉ số tiêu thụ toàn ngành công nghiệp chế biến, chế tạo tăng 5,4% so với cùng kỳ năm 2024 (cùng kỳ năm 2024 tăng 8,2%).
Tuy nhiên, chỉ số tồn kho toàn ngành công nghiệp chế biến, chế tạo ước tính tại thời điểm 31/3/2025 tăng 5,9% so với cùng thời điểm tháng trước và tăng 15,1% so với cùng thời điểm năm trước (cùng thời điểm năm trước tăng 14,1%). Tỷ lệ tồn kho toàn ngành chế biến, chế tạo bình quân quý I/2025 là 90,0% (bình quân quý I/2024 là 68,7%).
Đơn cử tại Vĩnh Phúc, báo cáo cho thấy tháng 3/2025, ngành công nghiệp chế biến, chế tạo có chỉ số tồn kho giảm 7,75% so với tháng trước và giảm 17,10% so với cùng kỳ. Một số ngành có chỉ số tồn kho tăng cao là: Ngành sản xuất thiết bị điện tăng 37,08%; ngành sản xuất phương tiện vận tải khác tăng 14,91%; ngành sản xuất giường, tủ, bàn, ghế tăng 10,59%.
Ngược lại, các ngành có chỉ số tồn kho giảm đáng kể là ngành sản xuất máy móc, thiết bị chưa được phân vào đâu giảm 35,12%; ngành sản xuất xe có động cơ giảm 36,58%; ngành công nghiệp chế biến, chế tạo khác giảm 29,21%.
Hay như tại Nam Định, chỉ số tiêu thụ toàn ngành công nghiệp chế biến, chế tạo tháng 3/2025 tăng 3,30% so với tháng trước. Tính chung quý I/2025, chỉ số này tăng 143,46% so với cùng kỳ năm trước, trong đó một số ngành có chỉ số tiêu thụ tăng như: Sản xuất giường, tủ, bàn, ghế tăng 123,20%; sản xuất da và các sản phẩm có liên quan tăng 35,09%; sản xuất trang phục tăng 21,37%; sản xuất sản phẩm từ khoáng phi kim loại khác tăng 8,62%; sản xuất kim loại tăng 6,11%; in, sao chép bản ghi các loại tăng 3,15%.
“Chỉ số tồn kho toàn ngành công nghiệp chế biến, chế tạo ước tính tại thời điểm 31/3/2025 giảm 16,03% so với tháng trước và tăng 82,86% so với cùng thời điểm năm trước”- báo cáo nêu cụ thể.
Chia sẻ về nội dung này, chuyên gia kinh tế- TS. Nguyễn Minh Phong nhìn nhận, ngành công nghiệp chế biến, chế tạo là nền tảng và động lực dẫn dắt tăng trưởng của toàn ngành công nghiệp và nền kinh tế. Thậm chí, trong một thời gian dài, ngành công nghiệp chế biến, chế tạo luôn trở thành ngành dẫn đầu trong thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài.
Linh hoạt ứng phó
Dự báo trong năm 2025 phục hồi sản xuất công nghiệp vẫn còn thách thức cần có nhiều biện pháp tích cực hỗ trợ sản xuất và các biện pháp kích thích tiêu dùng để giải phóng hàng tồn kho.
Chia sẻ về nội dung này, chuyên gia kinh tế- TS. Nguyễn Minh Phong nhìn nhận, ngành công nghiệp chế biến, chế tạo là nền tảng và động lực dẫn dắt tăng trưởng của toàn ngành công nghiệp và nền kinh tế. Thậm chí, trong một thời gian dài, ngành công nghiệp chế biến, chế tạo luôn trở thành ngành dẫn đầu trong thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài. “Một quốc gia mà không có công nghiệp, không thể gọi là quốc gia mạnh. Khu vực công nghiệp nói chung và ngành chế biến chế tạo nói riêng không chỉ là nền tảng kinh tế quốc gia mà còn là sức hút mạnh mẽ đối với các dòng đầu tư, bao gồm đầu tư công, đầu tư tư cũng như đầu tư nước ngoài”- TS Nguyễn Minh Phong bày tỏ.
Theo chuyên gia Nguyễn Minh Phong, trong thời gian tới, còn nhiều thách thức mà nền kinh tế nói chung và sản xuất công nghiệp nói riêng sẽ phải đối diện. Theo đó, để các sản phẩm công nghiệp nói chung, ngành công nghiệp chế biến chế tạo nói riêng rộng cửa tiếp cận các thị trường khó tính cần nhiều giải pháp đồng bộ, hiệu quả, khả thi với sự quyết liệt từ Chính phủ đến các Bộ, ban ngành.
Bộ Công Thương cũng đang thực hiện các chương trình, hoạt động kết nối cung - cầu, tìm kiếm thị trường trong và ngoài nước, đặc biệt thông qua hệ thống các thương vụ Việt Nam tại nước ngoài để tìm kiếm cơ hội, đơn hàng mới.
Trong bối cảnh đó, giai đoạn tiếp theo Bộ Công Thương sẽ tập trung các giải pháp trọng tâm triển khai hiệu quả các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp đã được Chính phủ thông qua nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp; đặc biệt trong các ngành xuất khẩu chủ lực như dệt may, da giày và các ngành nền tảng như ôtô, cơ khí, thép… Thúc đẩy đưa vào vận hành các dự án sản xuất công nghiệp mới nhằm phục vụ cho xuất khẩu và tiêu dùng trong nước, tăng năng lực phát triển sản xuất và nguồn hàng cho xuất khẩu.
Lãnh đạo Cục Công nghiệp (Bộ Công Thương) cho hay, quan trọng các hiệp hội, ngành hàng cần tăng cường hoạt động kết nối doanh nghiệp, đẩy mạnh việc tiêu thụ sản phẩm của nhau. Doanh nghiệp tái cấu trúc, giảm chi phí và giá thành sản xuất để nâng cao năng lực cạnh tranh của sản phẩm, qua đó cải thiện hiệu quả và thích ứng linh hoạt với tình hình mới. Theo dõi sát tình hình thế giới, đặc biệt là tình hình của các thị trường xuất khẩu lớn, truyền thống của Việt Nam để kịp thời đề xuất các giải pháp tháo gỡ khó khăn với Chính phủ và các cơ quan nhà nước.
Bên cạnh đó, các địa phương cần khẩn trương có các chính sách, giải pháp hỗ trợ về tài chính với các doanh nghiệp công nghiệp để các doanh nghiệp có điều kiện sản xuất, kinh doanh ổn định. Xây dựng và triển khai hiệu quả các chương trình phát triển công nghiệp và công nghiệp hỗ trợ trên địa bàn, tập trung nâng cao năng lực các doanh nghiệp nhỏ và vừa.
Trên cơ sở đó, các doanh nghiệp, hiệp hội ngành hàng cần tận dụng tối đa cơ hội từ các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới nhằm tìm kiếm các đơn hàng và khách hàng mới. Tích cực hơn trong việc phối hợp với các doanh nghiệp trong ngành, các hiệp hội và cơ quan nhà nước để tìm kiếm, mở rộng thêm thị trường xuất khẩu mới bên cạnh các thị trường truyền thống, giảm áp lực tồn kho.
Nguồn: Kinhtecongthuong