Thanh toán trực tuyến khi thực hiện các thủ tục hành chính ngành công thương

Ngày 17 tháng 5 năm 2025, với tầm nhìn chiến lược nhằm tháo gỡ rào cản và kiến tạo môi trường thuận lợi cho sự phát triển của khu vực kinh tế tư nhân, Quốc hội khóa XV đã chính thức thông qua Nghị quyết số 198/2025/QH15 về một số cơ chế, chính sách đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân. Đây được kỳ vọng sẽ là một bước ngoặt quan trọng, mở ra kỷ nguyên mới cho khu vực kinh tế năng động này, vốn được xác định là động lực then chốt của nền kinh tế Việt Nam.

Cải thiện môi trường kinh doanh: Giảm gánh nặng, tăng minh bạch

Nghị quyết đặc biệt nhấn mạnh việc cải thiện môi trường kinh doanh thông qua hàng loạt các quy định mang tính đột phá. Nổi bật là việc giảm thiểu tần suất thanh tra, kiểm tra đối với doanh nghiệp, hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh, chỉ tối đa 01 lần/năm trừ trường hợp có dấu hiệu vi phạm rõ ràng. Điều này nhằm hạn chế tình trạng chồng chéo, phiền hà và tạo điều kiện cho các chủ thể kinh doanh tập trung vào hoạt động sản xuất.

Đáng chú ý, Nghị quyết cũng quy định xử lý nghiêm các hành vi lạm dụng, lợi dụng thanh tra, kiểm tra để nhũng nhiễu, gây khó khăn. Cùng với đó là việc ứng dụng mạnh mẽ chuyển đổi số trong công tác thanh tra, kiểm tra, ưu tiên hình thức từ xa dựa trên dữ liệu điện tử, giảm thanh tra, kiểm tra trực tiếp. Đặc biệt, các doanh nghiệp, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh tuân thủ tốt pháp luật sẽ được miễn kiểm tra thực tế.

Một điểm nhấn quan trọng khác là việc chuyển mạnh từ tiền kiểm sang hậu kiểm đối với các điều kiện kinh doanh. Thay vì cấp phép, chứng nhận phức tạp, các điều kiện kinh doanh sẽ được công bố và thực hiện hậu kiểm, trừ một số ít lĩnh vực đặc thù. Nghị quyết cũng tái khẳng định nguyên tắc không phân biệt đối xử giữa các thành phần kinh tế trong việc tiếp cận các nguồn lực như vốn, đất đai, tài nguyên, công nghệ.

Xử lý vi phạm và giải quyết vụ việc: Công bằng và nhân văn

Nghị quyết đã đưa ra những nguyên tắc xử lý vi phạm và giải quyết vụ việc trong hoạt động kinh doanh theo hướng rõ ràng, công bằng và nhân văn hơn. Việc phân định rõ ràng trách nhiệm giữa pháp nhân và cá nhân, giữa hình sự và hành chính, dân sự là một điểm tiến bộ.

Đặc biệt, đối với các vi phạm về dân sự, kinh tế, Nghị quyết khuyến khích ưu tiên áp dụng các biện pháp dân sự, kinh tế, hành chính trước, tạo cơ hội cho doanh nghiệp chủ động khắc phục. Trong những trường hợp có thể dẫn đến xử lý hình sự hoặc không, Nghị quyết khẳng định không áp dụng xử lý hình sự. Nếu đến mức phải xử lý hình sự, các biện pháp khắc phục hậu quả kinh tế chủ động, kịp thời sẽ là căn cứ quan trọng để cơ quan tố tụng xem xét.

Nghị quyết cũng nghiêm cấm việc áp dụng hồi tố các quy định pháp luật để xử lý bất lợi cho doanh nghiệp, đảm bảo nguyên tắc suy đoán vô tội và hạn chế tối đa việc niêm phong, kê biên tài sản gây ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất kinh doanh hợp pháp.

Hỗ trợ tiếp cận nguồn lực: Đòn bẩy cho doanh nghiệp

Để giải quyết một trong những nút thắt lớn nhất của doanh nghiệp, Nghị quyết dành riêng Chương III và Chương IV để quy định các chính sách hỗ trợ tiếp cận đất đai, mặt bằng sản xuất kinh doanh, tài chính, tín dụng và mua sắm công.

Các địa phương sẽ được phép sử dụng ngân sách để hỗ trợ đầu tư hạ tầng khu công nghiệp, cụm công nghiệp, vườn ươm công nghệ, đồng thời yêu cầu các chủ đầu tư dành một phần diện tích đã đầu tư hạ tầng cho doanh nghiệp công nghệ cao, doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV), doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo thuê, thuê lại. Các doanh nghiệp này cũng sẽ được giảm tối thiểu 30% tiền thuê lại đất trong 05 năm đầu.

Về tài chính, tín dụng, Nghị quyết quy định hỗ trợ lãi suất 2%/năm cho doanh nghiệp tư nhân, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh khi vay vốn thực hiện các dự án xanh, tuần hoàn và áp dụng tiêu chuẩn ESG. Quỹ Phát triển DNNVV cũng được mở rộng chức năng để cho vay, tài trợ vốn ban đầu, đầu tư vào các quỹ địa phương nhằm tăng nguồn cung vốn.

Các chính sách về thuế, phí, lệ phí cũng hết sức thông thoáng: miễn thuế thu nhập doanh nghiệp 02 năm và giảm 50% trong 04 năm tiếp theo cho hoạt động khởi nghiệp đổi mới sáng tạo; miễn thuế thu nhập cá nhân đối với thu nhập từ chuyển nhượng cổ phần vào doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo; miễn thuế TNDN cho DNNVV trong 03 năm kể từ ngày đăng ký doanh nghiệp. Đáng chú ý, Nghị quyết quyết định chấm dứt việc thu, nộp lệ phí môn bài từ ngày 01/01/2026 và không áp dụng phương pháp khoán thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh từ cùng thời điểm này.

Về ưu đãi lựa chọn nhà thầu trong mua sắm công, các gói thầu dưới 20 tỷ đồng sẽ được dành riêng cho DNNVV, ưu tiên doanh nghiệp do thanh niên, phụ nữ, đồng bào dân tộc thiểu số, người khuyết tật làm chủ, doanh nghiệp ở miền núi, biên giới, hải đảo.

Khoa học công nghệ và nhân lực: Nâng tầm cạnh tranh

Nghị quyết cũng đặc biệt quan tâm đến việc nâng cao năng lực khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chất lượng nguồn nhân lực. Doanh nghiệp được phép trích tối đa 20% thu nhập tính thuế TNDN để lập quỹ phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Chi phí cho hoạt động nghiên cứu và phát triển cũng được tính vào chi phí được trừ với mức 200% chi phí thực tế.

Nhà nước sẽ cung cấp miễn phí các nền tảng số, phần mềm kế toán dùng chung cho doanh nghiệp nhỏ, siêu nhỏ, hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh. Đồng thời, có chương trình bố trí ngân sách để đào tạo, bồi dưỡng 10.000 giám đốc điều hành đến năm 2030 và cung cấp miễn phí dịch vụ tư vấn pháp lý, đào tạo về quản trị doanh nghiệp, kế toán, thuế, nhân sự cho các chủ thể kinh doanh.

Hỗ trợ hình thành doanh nghiệp lớn: Vươn tầm khu vực và toàn cầu

​Một điểm mới đầy tham vọng là Chương VI, quy định các cơ chế hỗ trợ hình thành doanh nghiệp vừa và lớn, doanh nghiệp tiên phong. Nhà nước sẽ mở rộng sự tham gia của doanh nghiệp tư nhân vào các dự án trọng điểm quốc gia thông qua nhiều hình thức đầu tư. Đồng thời, cho phép lựa chọn các hình thức như đặt hàng, đấu thầu hạn chế, chỉ định thầu đối với các lĩnh vực chiến lược, dự án nghiên cứu khoa học trọng điểm, hạ tầng quan trọng, quốc phòng, an ninh.

Đặc biệt, Nhà nước sẽ xây dựng và bố trí ngân sách cho Chương trình phát triển 1.000 doanh nghiệp tiêu biểu, tiên phong trong khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và chuyển đổi xanh. Cùng với đó là Chương trình “Go Global” để hỗ trợ doanh nghiệp vươn ra thị trường quốc tế về vốn, công nghệ, thương hiệu, kênh phân phối, logistics, kết nối với các tập đoàn đa quốc gia.

Tổ chức thực hiện: Quyết liệt và trách nhiệm

Để đảm bảo Nghị quyết đi vào cuộc sống, Quốc hội giao Chính phủ, các Bộ, ngành và chính quyền địa phương đề cao trách nhiệm, đặc biệt là trách nhiệm của người đứng đầu, trong việc tổ chức triển khai, thanh tra, kiểm tra. Mục tiêu là đảm bảo công khai, minh bạch, hiệu quả và khả thi, không để trục lợi chính sách, thất thoát, lãng phí.

Chính phủ được giao nhiệm vụ hoàn thành việc rà soát, loại bỏ các điều kiện kinh doanh không cần thiết, chồng chéo trước ngày 31/12/2025, giảm ít nhất 30% thời gian xử lý thủ tục hành chính, chi phí tuân thủ pháp luật và điều kiện kinh doanh.

Nghị quyết có hiệu lực thi hành ngay từ ngày Quốc hội thông qua. Đây là một tín hiệu mạnh mẽ, khẳng định quyết tâm của Đảng và Nhà nước trong việc tiếp tục hoàn thiện thể chế, tạo điều kiện tối đa để kinh tế tư nhân phát triển mạnh mẽ, đóng góp ngày càng lớn vào sự phát triển chung của đất nước./.​