Ngành công nghiệp hỗ trợ Việt Nam đang đứng trước những cơ hội vàng để tham gia và mở rộng vị thế trên thị trường toàn cầu.
Cơ hội cho doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ
Theo Bộ Công Thương, sự tiến bộ của công nghiệp chế biến chế tạo giúp Việt Nam trở thành công xưởng mới của thế giới. Dự báo của Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) cho thấy, đến năm 2025, Việt Nam sẽ vượt qua Philippines và Singapore vươn lên đứng thứ 3 Đông Nam Á về quy mô kinh tế với GDP hơn 571 tỷ USD.
Ngành công nghiệp hỗ trợ Việt Nam đang đứng trước những cơ hội vàng để tham gia và mở rộng vị thế trên thị trường toàn cầu
Việt Nam hoàn toàn có thể trở thành trung tâm sản xuất điện tử của châu Á, điều này được kỳ vọng mở ra cơ hội cho nhiều doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ trong nước tham gia vào chuỗi của các "ông lớn" công nghệ hàng đầu như Apple, Intel, Samsung… Nhưng trên thực tế, việc tận dụng cơ hội vẫn là bài toán rất khó với nhiều DN.
Từ đầu năm đến nay, các tên tuổi lớn về công nghệ đã đến Việt Nam. Đơn cử như Trina Solar (Trung Quốc): 454,4 triệu USD; Dự án Tổ hợp công nghệ tế bào quang điện của Gokin Solar (Hong Kong- Trung Quốc): 274,8 triệu USD; Dự án nhà máy thiết bị điện tử của BOE (Trung Quốc): 275 triệu USD; Dự án nhà máy sợi sinh học Bio-BDO (Butanediol) của Hyosung (Hàn Quốc): 730 triệu USD; Dự án Tập đoàn công nghệ Amkor (Mỹ): 1,07 tỷ USD.
Trên thực tế, không chỉ các doanh nghiệp Trung Quốc, mà nhiều DN FDI từ khắp các quốc gia trên thế giới cũng theo chân công ty mẹ vào Việt Nam để tham gia vào chuỗi cung ứng.
Mới đây Bộ phận phân tích thuộc Công ty chứng khoán Mirae Asset đã liệt kê những trường hợp điển hình từ các “ông lớn” công nghệ như: Công ty Apple có kế hoạch tăng cường đầu tư vào Việt Nam; Phó chủ tịch hãng công nghệ Nvidia của Mỹ đã đến thăm Việt Nam vào tháng 4/2024 để thảo luận về hợp tác về hệ sinh thái bán dẫn và trí tuệ nhân tạo (AI); Samsung dự kiến đầu tư thêm 1 tỷ USD mỗi năm tại Việt Nam; Alibaba dự định xây trung tâm dữ liệu tại Việt Nam; các DN lớn của Hàn Quốc như Hyundai Motor, Lotte, Doosan Enerbility, Hyosung cam kết tiếp tục đầu tư vào Việt Nam.
Tuy nhiên có một thực tế mà các chuyên gia nhìn nhận, để Việt Nam không tuột mất hàng tỷ USD đầu tư từ các “đại bàng” FDI và tiếp tục là “công xưởng” công nghệ của thế giới, đòi hỏi chính sách ưu đãi cần phù hợp, rõ ràng với bối cảnh mới và nên cung cấp hệ sinh thái đầy đủ, cơ sở hạ tầng.
Chia sẻ về vấn đề này, ông Nguyễn Hoàng - Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp ngành Công nghiệp hỗ trợ TP. Hà Nội (Hansiba), Phó Chủ tịch Hiệp hội Công nghiệp hỗ trợ Việt Nam (VASI), Chủ tịch HĐQT Tập đoàn N&G thông tin, thời điểm này, các doanh nghiệp Việt Nam đang tham gia sâu rộng vào thị trường Hiệp định thương mại tự do (FTA) với các cường quốc lớn trên thế giới. Cùng với đó, về chính sách vĩ mô của nhà nước Việt Nam và việc các Tập đoàn của các quốc gia trên thế giới quan tâm, đầu tư, hợp tác với các doanh nghiệp Việt sẽ là cơ hội để doanh nghiệp nói chung và doanh nghiệp ngành công nghiệp hỗ trợ nói riêng có thể tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu.
Trong xu hướng chuyển đổi chuỗi cung ứng, để không trở thành "vùng đệm", Việt Nam cần nâng cao năng lực hấp thụ dòng vốn FDI, tận dụng cơ hội cho thay đổi và tự chủ công nghệ, phát triển công nghiệp hỗ trợ để dần tự chủ trong sản xuất và xuất khẩu, tiến tới doanh nghiệp Việt Nam thay thế các công ty nước ngoài.
Tận dụng tốt các lợi thế đòi hỏi doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh
Thực ra, cơ hội để Việt Nam tiếp tục thu hút “đại bàng” công nghệ vẫn còn dư địa, theo Cục Công nghiệp (Bộ Công Thương), trong quá trình phát triển, Nhật Bản, Hàn Quốc… luôn có những doanh nghiệp tập đoàn kinh tế lớn dẫn dắt sự phát triển của các doanh nghiệp khác. Bộ Công Thương đã đề xuất những chính sách hỗ trợ hình thành các tập đoàn lớn sản xuất lớn tại Việt Nam.
Tuy nhiên, chính sách này không dàn trải mà tập trung vào những ngành và lĩnh vực công nghiệp nền tảng, công nghiệp ưu tiên. Đây sẽ là một trong những chuyển biến quan trọng trong xây dựng chính sách xây dựng một nền công nghiệp tự chủ. Qua đó, giúp Việt Nam trở thành công xưởng mới của thế giới, một điểm đầu tư hấp dẫn các tập đoàn lớn thế giới vào đầu tư tại Việt Nam
Đối với xu hướng phát triển bền vững cùng những yêu cầu như hiện nay, đại diện lãnh đạo Cục Công nghiệp cho hay, với nền kinh tế có độ mở cao, tăng trưởng kinh tế dựa vào xuất khẩu như hiện nay, các doanh nghiệp công nghiệp Việt Nam phải chủ động nâng cao năng lực quản trị, trình độ kỹ thuật và tái cấu trúc sản xuất dựa trên chuyển đổi số, cải thiện kỹ năng, trình độ nguồn nhân lực. Có như vậy mới đáp ứng được những yêu cầu khắt khe của các tập đoàn đa quốc gia trong việc tham gia sâu vào chuỗi cung ứng toàn cầu.
Đại diện Cục Công nghiệp cũng cho rằng, trên thực tế, mức độ hiểu biết, sự nắm bắt thông tin của một bộ phận doanh nghiệp Việt mà đa phần là doanh nghiệp nhỏ và vừa về kinh doanh có trách nhiệm vẫn còn hạn chế. Đặc biệt, khái niệm về trách nhiệm thẩm định trong chuỗi cung ứng vẫn còn khá mới mẻ ở Việt Nam. Tương tự, các công ty hàng không vũ trụ hàng đầu thế giới như Boeing, Airbus đang tìm kiếm nhà cung ứng Việt Nam tham gia vào mạng lưới sản xuất của họ. Tuy nhiên, con đường để vào chuỗi của các “ông lớn” này luôn không hề dễ với doanh nghiệp Việt Nam.
Trước thực tế trên, Hiệp hội Công nghiệp hỗ trợ Việt Nam cũng kiến nghị cần có chiến lược, xem công nghiệp hỗ trợ có vai trò cực kỳ quan trọng, hạt nhân của quá trình công nghiệp hóa. Thêm vào đó, cần có đạo luật riêng cho công nghiệp hỗ trợ với các chính sách ưu đãi mang tính đặc thù riêng làm cơ sở để thúc đẩy công nghiệp hóa.
Cùng với phát triển thị trường, tiếp cận công nghệ mới, việc hỗ trợ các doanh nghiệp tăng năng suất lao động - đảm bảo chất lượng sản phẩm và thời gian giao hàng - đủ điều kiện kết nối vào chuỗi cung ứng, cũng là một trong những phương thức để Việt Nam tiến gần hơn tới mục tiêu xây dựng một nền công nghiệp tự chủ. Từ đó, giúp doanh nghiệp nắm được cơ hội, có chiến lược đầu tư cơ sở hạ tầng và máy móc, nâng cao sức cạnh tranh trên thị trường quốc tế và có thể "chen chân" vào đơn hàng của các doanh nghiệp trong chuỗi giá trị toàn cầu.
Nguồn: Baocongthuong