Ngày 5/8/2025, Chính phủ vừa ban
hành Nghị định số 217/2025/NĐ-CP về hoạt động kiểm tra chuyên ngành, đánh dấu
bước tiến quan trọng trong việc hoàn thiện khung pháp lý, nâng cao hiệu lực,
hiệu quả quản lý nhà nước. Nghị định này được kỳ vọng sẽ góp phần chấn chỉnh,
phòng ngừa và xử lý kịp thời các hành vi vi phạm, đồng thời tạo môi trường kinh
doanh minh bạch, công bằng.
Quy
Định Mới – Hướng Tới Minh Bạch, Hiện Đại
Nghị định 217/2025/NĐ-CP quy định
chi tiết về các hoạt động kiểm tra chuyên ngành, từ mục đích, nguyên tắc, thẩm
quyền cho đến trình tự, thủ tục thực hiện. Điểm nhấn của Nghị định là việc áp
dụng các nguyên tắc khách quan, kịp thời, chính xác, đặc biệt là không
chồng chéo, trùng lặp với các hoạt động thanh tra, kiểm toán. Điều này giúp
giảm thiểu phiền hà cho doanh nghiệp, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động sản
xuất kinh doanh.
Một điểm đáng chú ý khác là Nghị
định khuyến khích và ưu tiên việc kiểm tra trực tuyến, từ xa dựa trên dữ
liệu điện tử. Đây là một bước đi đột phá, thể hiện sự chuyển đổi số mạnh mẽ
trong công tác quản lý nhà nước. Hoạt động kiểm tra trực tuyến giúp tiết kiệm
thời gian, chi phí và nguồn lực cho cả cơ quan quản lý và đối tượng kiểm tra.
Hơn nữa, Nghị định còn quy định miễn kiểm tra thực tế đối với các doanh
nghiệp, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh tuân thủ tốt pháp luật, đây là
chính sách khuyến khích và ghi nhận những nỗ lực tuân thủ của các tổ chức, cá
nhân.
Thẩm
Quyền Và Trách Nhiệm Rõ Ràng
Nghị định phân định rõ thẩm quyền
kiểm tra chuyên ngành cho các cấp, từ Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ,
Chủ tịch Ủy ban nhân dân các cấp đến người đứng đầu các đơn vị chuyên môn. Điều
này tạo cơ sở pháp lý vững chắc, tránh tình trạng chồng chéo, chồng lấn về chức
năng, nhiệm vụ.
Đồng thời, Nghị định cũng nhấn mạnh
các hành vi bị nghiêm cấm đối với cả người thực hiện kiểm tra và đối tượng kiểm
tra. Cụ thể, các hành vi như lợi dụng chức vụ, nhận hối lộ, giả mạo hồ sơ,
tài liệu đều bị nghiêm cấm. Đối với đối tượng kiểm tra, các hành vi cản
trở, chống đối, che giấu tài liệu cũng sẽ bị xử lý nghiêm. Những quy định
này nhằm đảm bảo tính minh bạch, công bằng và hiệu quả của hoạt động kiểm tra.
Trong trường hợp phát hiện vi phạm,
Nghị định quy định rõ việc xử lý theo thẩm quyền hoặc chuyển hồ sơ đến cơ quan
điều tra nếu có dấu hiệu tội phạm, đảm bảo tính răn đe và tuân thủ pháp luật.
Hướng
Dẫn Thi Hành Và Tác Động Trong Thực Tiễn
Nghị định 217/2025/NĐ-CP có hiệu lực
thi hành kể từ ngày ký ban hành. Tổng Thanh tra Chính phủ có trách nhiệm hướng
dẫn thi hành Nghị định này. Các Bộ, cơ quan ngang Bộ có thể ban hành quy trình
kiểm tra chuyên ngành cụ thể theo yêu cầu quản lý của ngành, lĩnh vực mình.
Việc ban hành Nghị định được kỳ vọng
sẽ tạo ra những chuyển biến tích cực trong hoạt động kiểm tra chuyên ngành,
giúp nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước, đồng thời bảo vệ quyền và lợi ích hợp
pháp của tổ chức, cá nhân. Nghị định này là cơ sở quan trọng để xây dựng một
môi trường kinh doanh lành mạnh, minh bạch và tuân thủ pháp luật.
Việc triển khai Nghị định trong thực tiễn sẽ cần
sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp, các ngành và sự đồng thuận của cộng đồng
doanh nghiệp để đạt được hiệu quả cao nhất./.