Thông tin về Luật Cán bộ, công chức năm 2025

Thể chế hóa “người tài”, ưu tiên thu hút nhân lực chất lượng cao

Một trong những điểm nhấn đáng chú ý nhất của Luật là việc thể chế hóa khái niệm “người có tài năng” trong hoạt động công vụ. Thay vì chỉ là chủ trương, chính sách, Luật đã định nghĩa rõ ràng về người có tài năng, đồng thời quy định cơ chế đặc biệt để thu hút họ vào làm việc trong bộ máy nhà nước.

Luật cho phép Nhà nước có các chính sách trọng dụng, đãi ngộ xứng đáng đối với các chuyên gia, nhà khoa học, luật gia, luật sư giỏi, doanh nhân xuất sắc và sinh viên tốt nghiệp xuất sắc. Điều này thể hiện sự thay đổi mạnh mẽ về tư duy: không chỉ tuyển dụng dựa trên bằng cấp, mà còn dựa trên năng lực, sự cống hiến thực tế. Mục tiêu là tạo ra một môi trường làm việc hấp dẫn, công bằng để thu hút nhân tài, thay vì để họ chảy vào khu vực tư nhân hoặc nước ngoài.

Quản lý công chức theo vị trí việc làm: Từ lý thuyết đến thực tiễn

Luật Cán bộ, Công chức tiếp tục khẳng định nguyên tắc quản lý cán bộ, công chức theo vị trí việc làm. Đây là một sự chuyển đổi lớn, thay thế cho phương pháp quản lý dựa trên ngạch, bậc truyền thống. Cụ thể, việc tuyển dụng, đánh giá, và xếp lương sẽ không còn phụ thuộc vào ngạch mà phụ thuộc vào chính công việc và hiệu quả mà người đó làm.

• Tuyển dụng linh hoạt hơn: Thay vì chỉ thi tuyển, Luật bổ sung hình thức xét tuyển cho một số nhóm đối tượng đặc thù, đồng thời cho phép tiếp nhận các chuyên gia, nhà khoa học, doanh nhân giỏi vào làm công chức.

• Đánh giá đa chiều, hiệu quả: Luật yêu cầu đánh giá công chức dựa trên các tiêu chí định lượng, cụ thể, gắn với kết quả, sản phẩm của vị trí việc làm. Điều này giúp việc đánh giá trở nên khách quan, công bằng và chính xác hơn, tránh tình trạng đánh giá cảm tính, hình thức.

• Tiền lương theo kết quả: Điểm quan trọng là công chức sẽ được hưởng tiền lương và các khoản thu nhập khác theo kết quả, sản phẩm của vị trí việc làm mà họ đảm nhiệm. Điều này khuyến khích sự cống hiến, nâng cao năng suất và tạo động lực để công chức không ngừng học hỏi, nâng cao năng lực.

Khuyến khích sự đổi mới, bảo vệ cán bộ dám nghĩ, dám làm

Luật cũng bổ sung những quy định quan trọng nhằm bảo vệ cán bộ, công chức dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung. Một trong những điểm mới là quy định về việc loại trừ, miễn, giảm trách nhiệm đối với cán bộ, công chức trong một số trường hợp cụ thể:

• Khi phải chấp hành quyết định trái pháp luật của cấp trên nhưng đã báo cáo bằng văn bản.

• Khi thực hiện đề xuất đổi mới, sáng tạo được cấp có thẩm quyền cho phép và xác định là có động cơ trong sáng, vì lợi ích chung.

Những quy định này sẽ tạo ra một hành lang pháp lý an toàn, giúp cán bộ, công chức tự tin hơn trong việc đưa ra các sáng kiến, giải pháp đột phá, không còn e ngại trách nhiệm hay sợ “làm sai, làm hỏng”. Đây là cơ sở quan trọng để thúc đẩy văn hóa đổi mới, sáng tạo trong bộ máy công quyền.

Siết chặt kỷ cương, đề cao trách nhiệm cá nhân

Bên cạnh những chính sách ưu đãi cho người tài, Luật Cán bộ, Công chức cũng thể hiện sự nghiêm khắc trong việc xử lý kỷ luật, nhằm siết chặt kỷ cương, đề cao trách nhiệm của mỗi cá nhân trong bộ máy.

Luật đã bổ sung quy định về thời hiệu và thời hạn xử lý kỷ luật, tạo ra khung pháp lý rõ ràng, minh bạch. Đặc biệt, có 4 nhóm hành vi vi phạm sẽ không áp dụng thời hiệu xử lý kỷ luật, bao gồm:

• Cán bộ, đảng viên vi phạm đến mức phải khai trừ.

• Vi phạm về công tác bảo vệ chính trị nội bộ.

• Xâm hại đến lợi ích quốc gia trong các lĩnh vực an ninh, quốc phòng, đối ngoại.

• Sử dụng văn bằng, chứng chỉ, giấy tờ giả.

Những quy định này cho thấy quyết tâm của Nhà nước trong việc xử lý triệt để, không khoan nhượng các hành vi vi phạm nghiêm trọng, đặc biệt là những vi phạm liên quan đến đạo đức, liêm chính và an ninh quốc gia.

“Hạ cánh không an toàn”: Xử lý cả cán bộ đã nghỉ hưu

Một trong những điểm nhấn được dư luận đặc biệt quan tâm là quy định về việc xử lý cán bộ, công chức đã nghỉ việc, nghỉ hưu nếu phát hiện có hành vi vi phạm trong thời gian công tác.

Luật mới nêu rõ, mọi hành vi vi phạm trong thời gian công tác của cán bộ, công chức đã nghỉ việc, nghỉ hưu đều sẽ bị xử lý theo pháp luật. Tùy theo mức độ, người vi phạm có thể bị xử lý hình sự, hành chính hoặc bị xóa tư cách chức vụ đã đảm nhiệm, đi kèm với các hệ quả pháp lý tương ứng.

Điều khoản này cho thấy quyết tâm của Đảng và Nhà nước trong việc chống tham nhũng, tiêu cực từ gốc rễ, đảm bảo không có vùng cấm hay ngoại lệ. Nó cũng gửi đi một thông điệp mạnh mẽ: trách nhiệm công vụ không kết thúc khi cá nhân rời vị trí mà là một cam kết trọn đời với đất nước và nhân dân.

Quản lý hiện đại: Ứng dụng công nghệ và chuyển đổi số

Luật Cán bộ, Công chức cũng mở ra một chương mới trong công tác quản lý cán bộ, hướng đến một mô hình quản lý hiện đại, khoa học.

Luật nhấn mạnh việc ứng dụng khoa học, công nghệ và chuyển đổi số trong toàn bộ quá trình quản lý cán bộ, công chức. Việc xây dựng và quản lý cơ sở dữ liệu quốc gia về cán bộ, công chức sẽ giúp thông tin được cập nhật chính xác, liên tục và minh bạch. Đây là nền tảng quan trọng để triển khai hiệu quả việc quản lý theo vị trí việc làm, đánh giá đúng năng lực và bố trí nhân sự phù hợp.

Ngoài ra, Luật còn quy định việc phân cấp, ủy quyền trong quản lý cán bộ, công chức, giúp giảm tải cho các cơ quan quản lý cấp trên và tăng tính chủ động, linh hoạt cho các cơ quan, đơn vị sử dụng công chức.

Hiệu lực thi hành

Luật Cán bộ, Công chức chính thức có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2025. Tuy nhiên, để các cơ quan có thời gian chuẩn bị và triển khai đồng bộ, quy định về đánh giá công chức tại Mục 3 Chương IV của Luật sẽ được thực hiện muộn hơn, kể từ ngày 1/1/2026.

Với những thay đổi mang tính đột phá và toàn diện, Luật Cán bộ, Công chức được kỳ vọng sẽ trở thành một “đòn bẩy” mạnh mẽ, tạo ra một làn gió mới trong bộ máy công quyền, thúc đẩy sự phát triển bền vững của đất nước trong giai đoạn tiếp theo./.