Đồng Nai: Tìm hướng đi mới cho các chợ chưa phát huy hiệu quả

Thực trạng đáng báo động

Qua khảo sát thực tế tại 7 chợ công lập và tư nhân, Sở Công Thương Đồng Nai đã chỉ ra nhiều điểm “chợ không hiệu quả” với tình trạng rất đáng lo ngại:

• Chợ Hưng Long: Được xây dựng từ năm 2017 và đi vào hoạt động năm 2018 với khoản đầu tư gần 4 tỷ đồng, ngôi chợ này tại xã Hưng Thịnh lại bỏ trống khu nhà lồng chính. Các tiểu thương chỉ kinh doanh lèo tèo khu hàng tươi sống vào buổi chiều. Nguyên nhân chính là sự cạnh tranh từ các hộ kinh doanh buôn bán ngay tại nhà và các cửa hàng tiện lợi như Bách Hóa Xanh, Maxidi ngay gần đó.

• Chợ Thái Bình: Xây dựng từ năm 1972, ngôi chợ này đã xuống cấp trầm trọng, có nguy cơ sập đổ và cháy nổ cao. Mặc dù có vị trí mặt tiền Quốc lộ 1, chợ lại vắng khách do lưu lượng giao thông lớn, gây nguy hiểm. Việc chợ được thiết kế 3 tầng cũng không phù hợp với thói quen mua sắm của người dân.

• Chợ Phước Bình (doanh nghiệp đầu tư): Được đầu tư xây dựng từ năm 2000 và đi vào hoạt động năm 2004, chợ này đã bị bỏ hoang từ nhiều năm qua do chủ đầu tư bị bắt giam và không có người quản lý, khai thác hiệu quả. Khu nhà lồng chợ xuống cấp nghiêm trọng, mái dột, nền ẩm thấp, không còn tiểu thương buôn bán.

• Chợ Hố Nai 3: Được xây dựng theo quy hoạch từ năm 2008 và đi vào hoạt động năm 2016, ngôi chợ này đã đóng cửa chỉ sau một tháng. Lý do là vị trí không thuận lợi, không nằm trên tuyến đường công nhân đi lại, trong khi thói quen mua sắm của người dân vẫn tập trung tại các chợ tự phát ở chợ Chiều và các điểm kinh doanh dọc đường.

• Chợ Sông Ray và Chợ Cẩm Mỹ: Chợ Sông Ray được đầu tư từ năm 2005 và Chợ Cẩm Mỹ từ năm 2009 nhưng cả hai đều không thu hút được tiểu thương. Chợ Sông Ray bị thế chấp ngân hàng và không có người quản lý. Còn chợ Cẩm Mỹ không phát triển được do mật độ dân cư thưa thớt, sức mua yếu và các chợ truyền thống lân cận hoạt động hiệu quả.

• Chợ khu dân cư Bửu Long: Chợ này đi vào hoạt động từ năm 2008 và hiện có 28/80 ki-ốt và 24/200 sạp đang hoạt động. Nguyên nhân chính là sức mua thấp, nhiều ki-ốt được thuê để cho thuê lại chứ không phải để kinh doanh, và sự thay đổi trong thói quen tiêu dùng của người dân sau đại dịch, khiến họ ưu tiên các kênh mua sắm hiện đại hơn.

Thói quen tiêu dùng thay đổi: Vấn đề cốt lõi

Báo cáo của Sở Công Thương phân tích, các chợ truyền thống đang gặp khó khăn trước sự phát triển mạnh mẽ của thương mại hiện đại. Sau đại dịch COVID-19, người dân có xu hướng mua sắm trực tuyến hoặc tại các siêu thị, cửa hàng tiện lợi, vốn được xem là tiện lợi và an toàn hơn. Sự cạnh tranh không lành mạnh từ các điểm kinh doanh tự phát, lấn chiếm lòng lề đường cũng là một thách thức lớn.

Tình trạng này không chỉ gây lãng phí ngân sách mà còn làm suy yếu hệ thống phân phối truyền thống, ảnh hưởng đến năng lực điều tiết thị trường và chất lượng dịch vụ phục vụ người dân.

Giải pháp: Tăng cường quản lý và hỗ trợ chuyển đổi

Trước thực trạng trên, Sở Công Thương đã đưa ra các kiến nghị và giải pháp cụ thể:

• UBND các xã, phường: Được yêu cầu rà soát, thống kê lại tình trạng hoạt động của các chợ, xây dựng kế hoạch và lộ trình xử lý. Đặc biệt, cần tăng cường xử lý dứt điểm các tụ điểm kinh doanh tự phát để tạo điều kiện cho các chợ truyền thống phát triển.

• Sở, ngành liên quan: Các Sở Tài chính, Tài nguyên và Môi trường, Xây dựng cần phối hợp hướng dẫn, hỗ trợ các địa phương và chủ đầu tư trong quá trình xử lý. Đối với những chợ tư nhân, địa phương cần làm việc với chủ đầu tư để có phương án xử lý, thậm chí xem xét thu hồi đất nếu không được sử dụng hiệu quả.

Với Chợ khu dân cư Bửu Long, Sở Công Thương đã làm việc với chủ đầu tư để xây dựng phương án xử lý trong năm 2025. Đây được xem là bước đi tiên phong để tìm ra mô hình phù hợp, giúp chợ hoạt động hiệu quả trở lại. (Nguồn: 1449/BC-SCT ngày 21/8/2025 của Sở Công Thương)./.