Cần cơ chế đẩy mạnh phát triển điện rác

Quy hoạch điện VIII cho phép phát triển điện từ rác không giới hạn quy mô; đồng thời đặt mục tiêu đến năm 2030, công suất phát điện từ rác đạt 1.441 - 2.137 MW. Hiện phần lớn lượng rác sinh hoạt ở các đô thị nước ta vẫn đang được chôn lấp. Đây là phương pháp rẻ tiền nhưng chiếm đất, gây ô nhiễm nước ngầm cùng nhiều hệ lụy khác.

Theo nhiều chuyên gia, Việt Nam có thể tham khảo kinh nghiệm từ các nước tiên tiến. Điển hình như Singapore, rác thải đô thị được phân loại, tái chế, phần còn lại đốt phát điện, tro xi thì vận chuyển ra đảo, bãi chôn lấp nhân tạo xanh. Với Trung Quốc, mạng lưới hàng trăm nhà máy điện rác đặt ra yêu cầu mỗi địa phương bảo đảm nguồn rác cam kết cấp cho nhà máy tối thiểu 15-20 năm.

Nước này cũng triển khai dự án theo hình thức PPP, thu hút cả vốn trong nước và quốc tế... Nhiều chuyên gia cho rằng, điện sản xuất từ rác vừa tận dụng được rác thải vừa có thêm nguồn năng lượng phục vụ phát triển kinh tế - xã hội. Do vậy, trước hết cần làm tốt phân loại rác tại nguồn.

Nhà nước cần có cơ chế, chính sách để các công ty rác có thêm nguồn lực hỗ trợ đầu tư hạ tầng; cần hệ thống tiêu chuẩn rõ ràng, chính xác trong việc lựa chọn nhà đầu tư, lựa chọn công nghệ đốt rác; đồng bộ ban hành quy chuẩn và kiểm soát về phát sinh khí thải trong đốt rác phát điện, giúp biến rác thải thành tài nguyên cho phát triển bền vững đất nước.