Giàn khoan tự nâng Tam Đảo 03
Thành tựu từ đầu tư KH&CN của Nhà nước
Điều
đặc biệt, thành tựu KH&CN này được ra đời từ cụm công trình
KH&CN cấp Nhà nước "Nghiên cứu thiết kế chi tiết và ứng dụng công
nghệ để chế tạo, lắp ráp và hạ thủy giàn khoan tự nâng ở độ sâu 90m nước
phù hợp với điều kiện Việt Nam". Theo đánh giá của Hội đồng chuyên
ngành cấp nhà nước, công trình có giá trị rất cao về công nghệ, được ứng
dụng thành công và có hiệu quả trong các công trình trọng điểm quốc
gia. Công trình đã được trao giải thưởng Hồ Chí Minh về khoa học và công
nghệ lần thứ 5. Đây là công trình đầu tiên của Việt Nam đạt tiêu chuẩn
kỹ thuật đăng kiểm quốc tế, có khả năng tạo ra sản phẩm công nghiệp mới,
chủ động sản xuất theo yêu cầu ngành khai thác dầu khí.
Tại
Việt Nam, toàn bộ giàn khoan tự nâng trước đây đều phải nhập từ nước
ngoài. Trước thực trạng này, nhóm kỹ sư Phan Tử Giang và 16 đồng tác giả
của Công ty cổ phần chế tạo Giàn khoan Dầu khí (Công ty PVShipYard)
quyết định thực hiện công trình “Nghiên cứu thiết kế chi tiết và ứng
dụng công nghệ để chế tạo, lắp ráp và hạ thủy giàn khoan tự nâng ở độ
sâu 90m nước phù hợp với điều kiện Việt Nam” (Công trình giàn khoan Tam
Đảo 03).
“Để
xây dựng một dự án trị giá 180 triệu đô, ngoài khó khăn về kinh nghiệm,
vật chất, cái khó nhất là thuyết phục các cấp lãnh đạo tin tưởng để
chúng tôi làm. Ngoài việc chứng minh khả năng chế tạo giàn khoan, chúng
tôi còn phải chuẩn bị cơ sở để xây dựng nó. Tức là cùng một lúc vừa xây
dựng xưởng, vừa chế tạo giàn khoan theo kiểu xưởng xây đến đâu làm giàn
khoan đến đó, nhằm tới mục tiêu lớn nhất là bàn giao giàn khoan đúng
tiến độ” - kỹ sư Phan Tử Giang tâm sự.
Giàn khoan tự nâng Tam Đảo 05
Kỹ
sư Phan Tử Giang cho biết, việc nghiên cứu, thiết kế giàn khoan tự nâng
thành công sẽ mở hướng chủ động trong công tác chế tạo, phát triển
ngành dầu khí. Tuy nhiên, ngay khi bắt tay vào việc nghiên cứu, nhóm gặp
nhiều khó khăn về nhân sự, cơ sở hậu cần, kiến thức, kinh nghiệm thực
tiễn. Lúc đó, Công ty PVShipYard mới được thành lập, cơ sở hạ tầng, nhân
sự đều phải bắt đầu từ “con số không”, độ tuổi trung bình của các kỹ sư
khoảng 28 tuổi, cho nên rất ít người tin rằng việc nghiên cứu sẽ thành
công. Nhiều chuyên gia đã tư vấn, khuyên nhóm nghiên cứu nên dừng lại
bởi dự án này quá sức so với khả năng của nhóm. Thêm vào đó, việc hoàn
thiện hồ sơ mất nhiều thời gian và chính một số thành viên cũng bắt đầu
nản chí, nghi ngờ khả năng thành công của dự án. Thế nhưng, nhóm kỹ sư
tiếp tục nỗ lực, chủ động xin nguồn tài trợ từ nhiều phía, lần lượt tháo
gỡ những vướng mắc, xử lý được yêu cầu kỹ thuật khắt khe về độ dung sai
lắp ráp đồng bộ các thiết bị siêu trường, siêu trọng và lắp ráp ngoài
khơi với nhiều rủi ro về điều kiện thời tiết… Nhờ đó, sau gần ba năm,
việc chế tạo, lắp ráp và vận hành giàn khoan an toàn, bảo đảm tốt nhất
các tiêu chuẩn kỹ thuật với giá trị gần 200 triệu USD.
Giàn
khoan tự nâng 90m nước - Tam Đảo 03 là công trình đầu tiên ở nước ta và
là công trình trọng điểm quốc gia về chế tạo giàn khoan dầu khí tự nâng
có khối lượng kết cấu và thiết bị hơn 12.000 tấn, có thể hoạt động ở
các khu vực nước sâu đến 90m cùng hệ thống khoan có thể khoan sâu đến
6,1km dưới đáy biển, có thể làm việc trong các điều kiện thời tiết khắc
nghiệt, sức gió tương đương cấp 12. Trong quá trình nghiên cứu, công
trình đã thực hiện thành công 11 đề tài cấp Nhà nước và hơn 675 bộ bản
vẽ thiết kế chi tiết.
Cắt băng khánh thành giàn khoan tự nâng 90m nước
“Sản
phẩm của công trình đã được Cơ quan Đăng kiểm Hàng hải Hoa Kỳ (ABS)
công nhận. Việc chế tạo thành công giàn khoan tự nâng 90m nước đã đưa
Việt Nam vào một trong số ít các quốc gia trên thế giới có đủ năng lực
thi công giàn khoan khai thác dầu khí tự nâng” - kỹ sư Phan Tử Giang
khẳng định.
Quá
trình triển khai công trình đã góp phần đào tạo, xây dựng đội ngũ gồm
97 cán bộ, kỹ sư Việt Nam có trình độ thiết kế, chỉ huy thi công giàn
khoan tự nâng, có khả năng đảm nhiệm nhiều công việc phức tạp trong việc
đóng mới, hạ thủy, sửa chữa, nâng cấp… Tại triển lãm quốc tế lần thứ
bảy về công nghệ đóng tàu, hàng hải và vận tải - Vietship 2014, Công ty
PVShipYard đã được nhận giải thưởng “Sản phẩm tàu ngoài khơi tốt nhất”
cho sản phẩm “Giàn khoan Tam Đảo 03”.
Mở hướng hình thành ngành công nghiệp chế tạo giàn khoan tự nâng
Tam
Đảo 03 đã được Liên doanh Việt - Nga Vietsovpetro đưa vào sử dụng từ
tháng 6/2012. Kết quả KH&CN của công trình đã đặt nền móng cho lĩnh
vực công nghiệp đóng mới giàn khoan dầu khí tự nâng của Việt Nam; góp
phần vào việc đào tạo nguồn nhân lực công nghệ cao của Việt Nam.
Ngay
sau thành công của công trình giàn khoan Tam Đảo 03, nhóm kỹ sư đã tiếp
tục chế tạo giàn khoan tự nâng 120 m nước (Tam Đảo 05) có giá trị 230
triệu USD, với tổng khối lượng thi công, lắp đặt lên đến 18.000 tấn, có
khả năng khoan tới mỏ dầu khí với độ sâu 9 km, có thể hoạt động an toàn
trong điều kiện bão lên đến cấp 12. Đáng chú ý, ở công trình thứ hai
này, các kỹ sư đã tăng tỷ lệ nội địa hóa lên 40%, toàn bộ các khâu thiết
kế, mua sắm máy móc, thi công… đều do người Việt Nam thực hiện, nhờ đó
chi phí sản xuất giảm mà vẫn đạt tiêu chuẩn quốc tế.
Đây
là công trình có tính đột phá, chứng minh Việt Nam có đủ khả năng thiết
kế chi tiết và chế tạo, thi công giàn khoan tự nâng đạt tiêu chuẩn quốc
tế. Đánh giá từ các chuyên gia trong lĩnh vực dầu khí cho thấy, thành
công của công trình đã góp phần giảm sự phụ thuộc của ngành dầu khí vào
các sản phẩm ngoại nhập; thúc đẩy ngành dầu khí trở thành một ngành kinh
tế mũi nhọn của đất nước.
TS
Đỗ Quốc Quang, Viện Công nghệ (Bộ Công thương) cho biết, thành công của
các dự án giàn khoan tự nâng đã đưa Việt Nam trở thành một trong số ít
các quốc gia có khả năng thiết kế, đóng mới các giàn khoan dầu khí tự
nâng, từng bước xây dựng được cơ sở nhân lực, vật chất cho công tác này.
Kết quả các nghiên cứu được phát huy trong việc hình thành ngành công
nghiệp đóng giàn khoan thăm dò dầu khí trên biển của Việt Nam, mở ra một
thị trường xuất khẩu.
Lễ hạ thủy giàn khoan tự nâng Tam Đảo 5
Theo
KS Phan Tử Giang, thành công của Tam Đảo 03 cũng là tiền đề quan trọng
để xây dựng Trung tâm nghiên cứu khoa học ứng dụng và thiết kế của PV
Shipyard trong tương lai. Trung tâm sẽ có đội ngũ kỹ sư thiết kế khoảng
70-80 người, được trang bị kiến thức vững vàng, phương pháp nghiên cứu
và làm việc khoa học, trưởng thành thông qua công việc thực tế, tạo sự
chủ động và giảm tối đa số chuyên gia nước ngoài cho các dự án sau.
Còn
KS Hoàng Hùng - Hội Khoa học kỹ thuật công nghiệp tàu thủy Việt Nam -
tin tưởng: “Tôi cho rằng Việt Nam thành công trong việc đóng giàn khoan
tự nâng là nhờ Nhà nước đã đầu tư vào KH&CN một cách chuẩn mực. Với
thành công này, Việt Nam hoàn toàn có thể tính đến khả năng xuất khẩu
giàn khoan tự nâng”.
Sau
hai dự án chế tạo giàn khoan Tam Đảo 03 và Tam Đảo 05, bước đầu chúng
ta đã hình thành một hệ thống nhà cung cấp máy móc, thiết bị, vật tư…
phụ trợ cho công nghiệp chế tạo giàn khoan, đóng tàu nói riêng và cho
ngành cơ khí nói chung. Đó là một trong những yếu tố được đánh giá là
then chốt để giúp thực hiện thành công chiến lược phát triển kinh tế
biển của Đảng và Chính phủ.
Thành
công của dự án cũng khẳng định khả năng mở ra một lĩnh vực mới, tạo ra
năng lực sản xuất mới cho nền kinh tế, tạo tiền đề để mở ra một thị
trường xuất khẩu mới khi ngành chế tạo giàn khoan hội nhập toàn diện,
tiến tới xuất khẩu giàn khoan ra thị trường khu vực và quốc tế.
Nguồn Chương trình 2075
