Giải ngân hiệu quả vốn đầu tư công là chìa khóa quyết định tăng trưởng

Sáng 21/10, thảo luận tại tổ về tình hình kinh tế - xã hội và tài chính - ngân sách, một trong những vấn đề được nhiều đại biểu Quốc hội quan tâm là việc nâng cao tiến độ và hiệu quả giải ngân vốn đầu tư công.

Nhiều điểm sáng từ kết quả giải ngân thời gian qua

Đại biểu Trần Văn Khải (đoàn Ninh Bình) đánh giá, kết quả giải ngân thời gian qua là rất tích cực, nhất là trong lĩnh vực hạ tầng giao thông, khi hơn 2.476 km đường cao tốc và 1.711 km đường ven biển đã được hoàn thành, góp phần kết nối vùng và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội. “Đây là con số ấn tượng trong bối cảnh hiện nay” - đại biểu Trần Văn Khải nhấn mạnh.

Báo cáo của Chính phủ cho thấy, ước tính đến cuối năm 2025 sẽ giải ngân khoảng 3,026 triệu tỷ đồng, dự kiến đạt mục tiêu đề ra. Những điểm sáng và bài học kinh nghiệm rút ra trong thời gian qua, theo đại biểu Trần Văn Khải, là từ áp dụng quy trình rút gọn thống nhất, thành lập Ban chỉ đạo, đặc biệt đối với các dự án trọng điểm, ứng dụng công nghệ thông tin trong theo dõi dự án, tháo gỡ kịp thời các vướng mắc trong giải phóng mặt bằng.

Tuy nhiên, đại biểu cũng thẳng thắn chỉ rõ, còn một số tồn tại, vướng mắc về thể chế chính sách, thiếu phối hợp đồng bộ giữa các ngành và địa phương, cùng với tâm lý sợ trách nhiệm trong thực hiện giải ngân đầu tư công.

Tại báo cáo thẩm tra, Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội cũng lưu ý vấn đề quy mô đầu tư công lớn, nhưng tiến độ và hiệu quả giải ngân chưa tương xứng. Một số dự án hạ tầng trọng điểm vẫn gặp khó khăn trong thi công.

Phát biểu tại tổ, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho rằng, tình trạng tiến độ giải ngân chậm thời gian qua có nguyên nhân từ khâu chuẩn bị đầu tư chưa kỹ lưỡng, khi nhiều nơi chỉ bắt đầu chuẩn bị dự án sau khi đã được phân bổ vốn.

Luật Đầu tư công đã có quy định tách phần chuẩn bị đầu tư thực hiện dự án, song hiện nay, việc phân bổ vốn thường chưa bố trí thích đáng cho công tác chuẩn bị đầu tư, đặc biệt là giải phóng mặt bằng. Theo Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải, cần tập trung nâng cao chất lượng khâu chuẩn bị đầu tư, vì “kinh nghiệm ở các nước phát triển cho thấy, nếu chuẩn bị kỹ, thì thi công sẽ rất nhanh”.

Theo ý kiến một số đại biểu, cần có cơ chế, chính sách tháo gỡ các vướng mắc trong giải ngân đầu tư công, trong đó cân nhắc tách giải phóng mặt bằng thành dự án riêng trong các dự án.

Về vấn đề này, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải nêu rõ, tại Nghị quyết số 29/2021/QH15 phê duyệt Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025, Quốc hội đã cho phép thí điểm thực hiện tách giải phóng mặt bằng thành dự án riêng, trên cơ sở đó nghiên cứu để triển khai thực hiện.