Bộ GD&ĐT sửa đổi chương trình phổ thông, ban hành Thông tư mới

Thông tư mới sẽ có hiệu lực kể từ ngày 12 tháng 9 năm 2025 và ảnh hưởng trực tiếp đến việc giảng dạy các môn học Lịch sử và Địa lý, Giáo dục công dân ở nhiều cấp học.

Chi tiết những thay đổi cốt lõi

Thông tư này tập trung vào việc điều chỉnh CT GDPT ở cả ba cấp: Tiểu học, Trung học cơ sở và Trung học phổ thông, với những điểm nhấn đáng chú ý:

1. Cấp Tiểu học (môn Lịch sử và Địa lý)

• Địa danh: Các thuật ngữ như "Trung du và miền núi Bắc Bộ" được sửa đổi thành "Trung du và miền núi phía Bắc", "Duyên hải miền Trung" được đổi thành "Bắc Trung Bộ và Nam Trung Bộ".

• Yêu cầu cần đạt: Yêu cầu đối với học sinh được điều chỉnh cụ thể hơn, ví dụ: "Mô tả được một số nét văn hóa của các dân tộc ở vùng trung du và miền núi phía Bắc (ví dụ: lễ hội Gầu Tào, hát Then, múa xòe Thái...)" hay "Nêu được Hà Nội là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa, giáo dục quan trọng của Việt Nam có sử dụng các nguồn tư liệu lịch sử và địa lí".

• Phân bổ thời gian: Thời lượng cho mỗi lớp là 70 tiết/năm, nhưng tỉ lệ phần trăm các mạch nội dung được điều chỉnh để phù hợp hơn với đặc điểm từng vùng miền.

2. Cấp Trung học cơ sở (môn Lịch sử và Địa lý)

• Lịch sử Việt Nam: Các yêu cầu về kiến thức được làm rõ, ví dụ: "Trình bày được sự thành lập và tổ chức nhà nước của Văn Lang, Âu Lạc".

• Lịch sử thế giới: Nội dung về quá trình phát triển của Trung Quốc từ thế kỷ III TCN đến giữa thế kỷ XIX (các triều Tần, Hán, Đường, Tống, Nguyên, Minh, Thanh) được đưa vào yêu cầu cần đạt, thay vì chỉ từ thế kỷ VII.

• Địa lý: Yêu cầu về Địa lý Việt Nam được cập nhật, bao gồm việc trình bày các đặc điểm về vị trí địa lí, phạm vi lãnh thổ, và phân tích tác động của biến đổi khí hậu đối với tự nhiên Việt Nam.

• Chủ quyền biển đảo: Thông tư bổ sung yêu cầu xác định vị trí, phạm vi của vùng biển và hải đảo Việt Nam theo Luật Biển Việt Nam, và phân tích thuận lợi, khó khăn trong việc phát triển kinh tế và bảo vệ chủ quyền ở Biển Đông.

3. Cấp Trung học phổ thông (môn Lịch sử, Địa lý, và Giáo dục công dân)

• Môn Lịch sử:

  • Văn minh: Yêu cầu đối với học sinh được nâng cao từ "Nêu được" thành "Phân tích được cơ sở hình thành các nền văn minh Văn Lang - Âu Lạc, Champa và Phù Nam".

  • Hiến pháp: Bổ sung nội dung về Hiến pháp năm 2013 được sửa đổi, bổ sung năm 2025, yêu cầu học sinh "giải thích được ý nghĩa những nội dung sửa đổi, bổ sung đối với công cuộc đổi mới, đưa đất nước vào kỉ nguyên vươn mình".

• Môn Địa lý:

  • Quy hoạch đô thị: Nội dung về Phân bố mạng lưới đô thị được tinh giản và yêu cầu mới tập trung vào việc "trình bày được đặc điểm đô thị hóa ở Việt Nam".

  • Tổ chức lãnh thổ: Yêu cầu về tổ chức lãnh thổ nông nghiệp và công nghiệp được làm rõ hơn, tập trung vào việc phân tích các hình thức như trang trại, khu nông nghiệp công nghệ cao, khu công nghiệp và khu công nghệ cao.

  • Địa lý vùng kinh tế: Tên vùng được sửa đổi thành "Trung du và miền núi phía Bắc" thay vì Tây Bắc. Hai vùng "Duyên hải Nam Trung Bộ" và "Tây Nguyên" được gộp lại thành "Nam Trung Bộ".

  • Thực hành địa lý địa phương: Hoạt động này được điều chỉnh để tập trung vào việc "tìm hiểu Địa lí địa phương (đơn vị hành chính cấp tỉnh)" thay vì cấp trung ương.

• Môn Giáo dục Công dân:

  • Nền kinh tế: Yêu cầu mới phân tách rõ ràng hơn về các khái niệm và vai trò, từ việc "nêu được các hoạt động kinh tế" đến "nêu được các chủ thể của nền kinh tế".

  • Ngân sách và Thuế: Khái niệm thuế được bổ sung, và yêu cầu về quyền, nghĩa vụ công dân được làm rõ hơn.

  • Hệ thống chính trị: Yêu cầu đối với học sinh được điều chỉnh từ việc "phê phán những hành vi gây ảnh hưởng tiêu cực" sang việc "phê phán, đấu tranh với những hành vi gây ảnh hưởng tiêu cực", đồng thời khuyến khích học sinh "ủng hộ, xây dựng hệ thống chính trị".

  • Hiến pháp: Nội dung Hiến pháp được cập nhật, bổ sung về Hiến pháp 2013 (sửa đổi, bổ sung năm 2025), bao gồm quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân.

Việc ban hành Thông tư này để cập nhật kiến thức và tinh giản nội dung không còn phù hợp, đồng thời, nhấn mạnh sự liên kết giữa Lịch sử và Địa lý, khuyến khích học sinh tìm hiểu và bảo vệ chủ quyền quốc gia. Đây được coi là bước đi quan trọng nhằm nâng cao chất lượng giáo dục, giúp học sinh tiếp cận kiến thức một cách hiện đại, toàn diện và có chiều sâu hơn.

Thông tư này hứa hẹn sẽ mang đến những thay đổi tích cực trong phương pháp dạy và học, góp phần trang bị cho thế hệ trẻ những kiến thức và kỹ năng cần thiết để phát triển trong bối cảnh mới./.