Tăng tốc giải ngân, hoàn thành mục tiêu Chương trình mục tiêu quốc gia năm 2025

Đã chủ động nhưng vẫn còn độ trễ trong cân đối, phân bổ vốn

Năm 2025, ngân sách nhà nước bố trí khoảng trên 75.143 tỷ đồng cho 3 Chương trình mục tiêu quốc gia (CTMTQG). Trong đó, ngân sách trung ương chiếm trên 53.528 tỷ đồng (gồm 25.405 tỷ đồng vốn đầu tư công và 28.123 tỷ đồng kinh phí thường xuyên). Tính đến tháng 10, tổng số vốn Thủ tướng Chính phủ đã giao là 42.229 tỷ đồng, đạt 80% kế hoạch. Tuy nhiên, vẫn còn trên 3.125 tỷ đồng kinh phí thường xuyên chưa được các bộ chủ chương trình đề xuất phương án phân bổ.

Đáng chú ý, các bộ chủ chương trình như Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Dân tộc và Tôn giáo đã đề xuất hoàn trả 7.229 tỷ đồng do không còn nhu cầu hoặc đối tượng hỗ trợ. Điều này phản ánh sự chủ động trong rà soát, nhưng đồng thời cũng cho thấy một phần kế hoạch chưa sát với thực tế triển khai.

Nguồn: Bộ Tài chính. Đồ họa: Phương Anh

Ở cấp địa phương, ngân sách bố trí trên 22.614 tỷ đồng, trong đó có hơn 20.500 tỷ đồng vốn đầu tư công. Tuy nhiên, nhiều địa phương vẫn chậm trong khâu lập kế hoạch và giao vốn, dẫn đến tiến độ giải ngân còn thấp.

Với độ trễ này, tính đến hết tháng 10/2025, tổng số vốn đầu tư công mới giải ngân được 25.587 tỷ đồng, tương đương 48,9% kế hoạch năm. Trong đó, Chương trình xây dựng nông thôn mới đạt tỷ lệ cao nhất với 55,8%. Còn lại Chương trình phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số đạt 41,9%, Chương trình giảm nghèo bền vững đạt 37,9%.

Một số bộ, ngành và địa phương có tỷ lệ giải ngân tốt hơn bình quân chung, nhưng vẫn còn 2 bộ và 15 địa phương có tỷ lệ giải ngân thấp, thậm chí bằng 0%.

Đối với kinh phí thường xuyên, tỷ lệ giải ngân còn thấp hơn nhiều khi mới chỉ đạt 25,9% tổng dự toán. Bộ Tài chính nêu rõ, một số cơ quan trung ương chưa giải ngân được đồng nào, trong khi có tới 13 địa phương có tỷ lệ dưới 20%. Việc này không chỉ ảnh hưởng đến tiến độ chương trình mà còn gây lãng phí nguồn lực ngân sách.