Nghị định số
95/2021/NQ-CP ngày 01/11/2021 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của
Nghị định số 83/2014/NĐ-CP ngày 03/9/2014 về kinh doanh xăng dầu (Nghị định số
95) đã bổ sung quy định về Quỹ bình ổn giá (BOG) theo hướng quy định rõ hơn.
Đồng thời, quy định về cách tính lãi suất tiền gửi khi Quỹ dương và lãi suất
vay khi Quỹ âm nhằm bảo đảm hài hòa lợi ích của người dân và doanh nghiệp.
Sáng ngày 20/1/2022, Bộ Công Thương phối hợp Bộ Tài chính tổ
chức Hội nghị phổ biến pháp luật trong hoạt động kinh doanh xăng dầu.
Nghị định số 95 sửa đổi, bổ sung nhiều điểm mới
Xoay quanh
các nội dung liên quan đến Nghị định số 95, ông Trần Duy Đông- Vụ trưởng Vụ Thị
trường trong nước (Bộ Công Thương) cho biết, Nghị định bổ sung đối tượng quản
lý bao gồm cả xăng dầu được sản xuất từ các nguyên liệu khác ngoài dầu thô nhằm
bảo đảm việc quản lý mặt hàng được đầy đủ, phù hợp với thực tế các doanh nghiệp
đang sản xuất, kinh doanh.
Theo đó,
Nghị định nêu rõ: cho phép các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu trong nước nếu
có hoạt động sản xuất có thể chuyển nhượng cổ phần cho nhà đầu tư nước ngoài
nhưng phải được Thủ tướng Chính phủ cho phép nhằm quy định chính thức về việc
mua cổ phần của nhà đầu tư nước ngoài trên sàn chứng khoán, giúp thu hút vốn
đầu tư cho lĩnh vực sản xuất, kinh doanh xăng dầu, cải thiện công tác quản trị
doanh nghiệp, giúp minh bạch hơn các báo cáo tài chính, nâng cao hiệu quả và
khả năng cạnh tranh của ngành xăng dầu.
Đồng
thời, sửa đổi công thức tính giá cơ sở mặt hàng xăng dầu theo hướng kết cấu từ
02 nguồn trong nước và nhập khẩu, tính bình quân theo tỷ trọng tiêu thụ thực tế
để đưa ra mức giá điều hành là giá tối đa định hướng cho các doanh nghiệp kinh
doanh xăng dầu xác định giá bán lẻ của mình. Quy định cụ thể về cách tính chi
phí thuế theo phương pháp bình quân gia quyền từ các nguồn trong công thức tính
giá cơ sở mặt hàng xăng dầu. Cụ thể, sửa đổi mức biến động giá cơ sở giữa 02 kỳ
điều hành giá liên tiếp cần xin ý kiến của Thủ tướng Chính phủ từ mức 7% lên
mức 10% để tăng tính chủ động cho cơ quan điều hành giá xăng dầu. “Về chu kỳ điều hành giá từ 15 ngày xuống còn 10
ngày và quy định cố định kỳ điều hành giá xăng dầu vào các ngày 01, 11, 21 hàng
tháng nhằm bảo đảm giá xăng dầu trong nước bám sát diễn biến giá xăng dầu trên
thị trường thế giới”- lãnh đạo Vụ Thị trường trong nước nêu cụ thể.
Bên cạnh đó,
Nghị định số 95 cũng đã bổ sung quy định về Quỹ bình ổn giá (BOG) theo hướng
quy định rõ hơn, chặt chẽ hơn cơ chế báo cáo, theo dõi số dư tài khoản Quỹ BOG
tại ngân hàng, trách nhiệm của thương nhân đối với Quỹ BOG, các chế tài xử phạt
khi vi phạm. Đồng thời, quy định về cách tính lãi suất tiền gửi khi Quỹ dương
và lãi suất vay khi Quỹ âm nhằm bảo đảm hài hòa lợi ích của người dân và doanh
nghiệp.
Đáng
chú ý, để bảo đảm nguồn cung xăng dầu cho các địa bàn vùng sâu, vùng xa (ít
được các doanh nghiệp đầu tư cây xăng do kém hiệu quả về kinh tế), Nghị định đã
bổ sung quy định đưa loại hình kinh doanh bằng thiết bị bán xăng dầu quy mô nhỏ
vào quản lý. Theo đó, các thiết bị này chỉ được bán ở những địa bàn vùng sâu,
vùng xa, ít được doanh nghiệp quan tâm đầu tư cây xăng (cụ thể theo hướng dẫn
của Bộ Công Thương). Việc đưa ra quy định về cho phép sử dụng thiết bị bán xăng
dầu quy mô nhỏ được dựa trên những khảo sát thực tế trên địa bàn vùng sâu, vùng
xa của một số tỉnh miền núi. “Với việc bổ
sung đối tượng quản lý và điều kiện cụ thể cho loại hình thiết bị bán xăng dầu
quy mô nhỏ sẽ hỗ trợ các đơn vị kinh doanh xăng dầu trong việc có cơ sở pháp lý
để mở rộng địa bàn kinh doanh xăng dầu tại vùng sâu, vùng xa, bảo đảm nguồn
cung xăng dầu phục vụ người tiêu dùng, đồng thời bảo đảm sự quản lý của nhà
nước đối với các đối tượng này”- ông Trần Duy Đông lý giải.
Một điểm
đáng lưu ý, Nghị định số 95, đổi tên thương nhân kinh doanh xuất khẩu, nhập
khẩu xăng dầu thành thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu: Hiện nay, quy mô
sản xuất xăng dầu trong nước đã chiếm từ 70-75% tổng nguồn cung cho thị trường
trong nước và các thương nhân kinh doanh xuất khẩu, nhập khẩu xăng dầu hiện chủ
yếu mua từ nguồn sản xuất trong nước. Vì vậy, Nghị định sửa đổi, bổ sung đã quy
định thay đổi tên gọi của các doanh nghiệp đầu mối này cho phù hợp với điều
kiện thực tế. Theo đó, đổi tên thương nhân kinh doanh xuất khẩu, nhập khẩu xăng
dầu thành thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu. Như vậy, thương nhân đầu mối
sẽ bao gồm 02 loại: thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu và thương nhân đầu
mối sản xuất xăng dầu.
Nhiều vướng mắc được
giải đáp
Tại hội
nghị, ông Hoàng Anh Tuấn – Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước cũng trao đổi
và làm rõ hơn những điểm mới trong Thông tư số 17 sửa đổi, bổ sung một số điều
của Thông tư số 38/2014/TT-BCT ngày 24/10/2014 của Bộ trưởng Bộ Công Thương quy
định chi tiết một số điều của Nghị định số 83/2014/NĐ-CP của Chính phủ về kinh
doanh xăng dầu.
Đại diện Cục
Quản lý giá (Bộ Tài chính) cũng thông tin thêm về Thông tư số 103 và Thông tư
số 104 của Bộ Tài chính hướng dẫn phương thức trích lập, chi sử dụng, quản lý
BOG giá xăng dầu, hướng dẫn phương pháp xác định yếu tố cấu thành trong công
thức giá cơ sở xăng dầu.
Ông Nguyễn
Anh Tuấn - Cục trưởng Cục Quản lý giá cũng lưu ý, Nghị định số 95, Thông tư số
17 là những văn bản sửa đổi, bổ sung, không phải là văn bản thay thế hoàn toàn,
do đó, doanh nghiệp cần lưu ý để áp dụng song song với các văn bản trước đó là
Nghị định số 83 và Thông tư số 38 để thực hiện cho đúng.
Ở góc độ doanh nghiệp,
ông Trịnh Quang Khanh – Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Xăng dầu Việt
Nam nêu 4 ý kiến trao đổi với các cơ quan quản lý về việc nghiên cứu về cơ cấu
sản phẩm sao cho phù hợp thực tiễn; sớm ban hành quy chuẩn kỹ thuật đối với
Diezen (theo Quyết định số 49/2011/QĐ-TTg ngày 01/09/2011) để các thương nhân
có cơ sở thực hiện; vấn đề đấu nối giao thông, khoảng cách giữa các cửa hàng
xăng dầu; chi phí kinh doanh xăng dầu định mức và lợi nhuận định mức…
Giải đáp vấn đề Hiệp
hội Xăng dầu quan tâm liên quan đến Quyết định số 49/2011/QĐ-TTg của Thủ tướng
Chính phủ, ông Trần Duy Đông lý giải, Bộ Công Thương là đầu mối, cùng với Bộ
Tài chính đã nhiều lần góp ý, đề nghị Bộ Khoa học và Công nghệ sớm ban hành quy
chuẩn, tạo cơ sở để các doanh nghiệp thực hiện.
Ông Trần Duy Đông cho biết, thời gian tới Vụ
trưởng Vụ Thị trường và Cục Quản lý giá sẽ đảm bảo tuân thủ nghiêm túc các quy
định mới trong quá trình triển khai Nghị định số 95 cũng như các Thông tư liên
quan. “Các Sở Công Thương địa phương, doanh
nghiệp và các thương nhân đầu mối phân phối còn vướng mắc có thể trao đổi, phản
ánh tới Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công Thương) hoặc Cục Quản lý giá (Bộ Tài
chính). Các cơ quan quản lý sẽ tiếp thu các ý kiến, giải đáp các vướng mắc theo
hướng hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn, tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp để
hoàn thiện hơn nữa lĩnh vực kinh doanh xăng dầu”- ông Trần Duy Đông khẳng
định./. (Hòa Trương).
Nguồn: Báo Công Thương