Sau gần 2 tháng gửi kiến nghị lên Bộ Nông Nghiệp và Phát triển nông thôn, Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam vẫn chưa nhận được phản hồi về việc tháo gỡ vướng mắc liên quan đến giấy chứng nhận an toàn thực phẩm (H/C) của nguyên liệu thủy sản nhập khẩu từ New Zealand, dùng để chế biến xuất khẩu vào châu Âu.
Trước đó, theo phản ánh của Công ty TNHH Highland Dragon, công ty này có lô hàng thành phẩm sản xuất từ nguyên liệu nhập khẩu của New Zealand. Lô hàng không được Trung tâm vùng 4 (thuộc Cục Chất lượng Chế biến và Phát triển thị trường-NAFIQPM) tiếp nhận thẩm định cấp H/C, do nội dung của giấy chứng nhận H/C trong hồ sơ nguyên liệu nhập khẩu không phù hợp với mục XI-chương trình xuất khẩu thủy sản vào EU theo quyết định 5523/QĐ-BNN-CCPT.
Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam, trước thời điểm tháng 2/2024, khi Quyết định 5523/QĐ-BNN-CCPT chưa có hiệu lực, đã có rất nhiều lô hàng tương tự mà doanh nghiệp nhập nguyên liệu từ New Zealand để chế biến xuất khẩu sang EU đã được cơ quan thẩm quyền của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn kiểm tra, thẩm định, cấp H/C xuất khẩu sang EU.
Tuy nhiên, từ tháng 2/2024 đến nay khi Quyết định 5523/QĐ-BNN-CCPT có hiệu lực, các lô hàng tương tự này đã không được cấp chứng thư H/C xuất khẩu vào EU.
Trong khi đó, châu Âu và New Zealand đã có thỏa thuận song phương về các biện pháp vệ sinh áp dụng đối với trao đổi thương mại động vật sống và sản phẩm động vật. Vì vậy, các lô hàng thủy sản xuất khẩu từ New Zealand sang EU vẫn được diễn ra bình thường.
Từ vướng mắc trên, hiệp hội kiến nghị Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn xem xét, rà soát và điều chỉnh phù hợp việc công nhận, thừa nhận lẫn nhau với các quốc gia đã có thỏa thuận với EU, trong đó đặc biệt là New Zealand, để phù hợp với các quy định hiện hành và thông lệ quốc tế, không gây khó khăn cho sản xuất kinh doanh mà vẫn đảm bảo mục tiêu kiểm soát an toàn thực phẩm.
Đồng thời, xem xét cấp chứng thư H/C cho các lô hàng xuất khẩu EU có nguồn gốc nguyên liệu nhập khẩu, như trường hợp New Zealand, đang bị từ chối hoặc chờ bổ sung để kịp giao hàng cho khách hàng EU.
Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam, những vướng mắc về kiểm tra chuyên ngành đã ảnh hưởng đến kết quả xuất khẩu của doanh nghiệp sang thị trường EU. Mặc dù trong 5 tháng đầu năm 2024, xuất khẩu thủy sản của Việt Nam đã thu về 3,6 tỷ USD, tăng 7% so với cùng kỳ. Trong đó, vào tháng 5 vừa qua, nhiều thị trường đã tăng trưởng 13-15% như Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc,…còn xuất khẩu thủy sản vào EU chỉ phục hồi ở mức khiêm tốn là 5%.