Sau quá trình đánh giá rủi ro kéo dài và nghiêm ngặt, Australia đã chính thức công nhận quả bưởi Việt Nam đủ điều kiện an toàn sinh học để nhập khẩu. Đây được xem là bước tiến quan trọng giúp nông sản Việt Nam thâm nhập sâu hơn vào một trong những thị trường có tiêu chuẩn khắt khe nhất thế giới.
Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết, Bộ Nông nghiệp, Thủy sản và Lâm nghiệp Australia (DAFF) vừa công bố “Báo cáo cuối cùng về yêu cầu an toàn sinh học đối với quả bưởi tươi nhập khẩu từ Việt Nam”.
Báo cáo này khép lại một chặng đường đàm phán kéo dài nhiều năm, đồng thời mở đường cho việc xuất khẩu chính ngạch bưởi sang Australia trong thời gian tới.
Để đảm bảo an toàn sinh học cho hệ sinh thái bản địa, Australia đưa ra loạt yêu cầu bắt buộc như: vùng trồng hoặc cơ sở sản xuất phải được công nhận không có dịch hại (PFA), bưởi phải được xử lý bằng chiếu xạ hoặc Methyl bromide và kiểm tra kỹ lưỡng trước khi xuất khẩu. Đặc biệt, bưởi nhập vào bang Tây Australia sẽ phải tuân thủ thêm các quy định riêng về kiểm dịch đối với nhện đỏ và rệp sáp – hai sinh vật kiểm dịch tại bang này.
Bên cạnh các yêu cầu kỹ thuật, DAFF cho biết báo cáo được hoàn thiện sau khi tham vấn ý kiến từ 7 tổ chức và cá nhân trong và ngoài nước, nhằm đảm bảo tính minh bạch, khách quan và phản ánh đúng thực tế sản xuất tại Việt Nam.
Trước đó, tháng 5/2022, Cục Bảo vệ thực vật (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) đã chính thức đề nghị Australia mở cửa thị trường cho quả bưởi xuất khẩu sang thị trường này.
Trong tháng 10, 11/2022, các cán bộ của phía Australia đã đến thăm các vùng sản xuất bưởi tại Việt Nam để quan sát quy trình sản xuất thương mại, quản lý sinh vật gây hại và các hoạt động xuất khẩu khác.
Tháng 7/2023, phía Australia đã thông báo tới các bên liên quan về quyết định tiến hành xem xét đề nghị mở cửa thị trường cho quả bưởi Việt Nam dưới hình thức rà soát các yêu cầu nhập khẩu về an toàn sinh học.
Ông Ngô Xuân Nam - Phó Giám đốc Văn phòng Thông báo và Điểm hỏi đáp quốc gia về vệ sinh dịch tễ và kiểm dịch động thực vật Việt Nam - SPS Việt Nam (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cho biết, Australia là một trong những thị trường khó tính với các tiêu chuẩn an toàn sinh học nghiêm ngặt. Việc bưởi Việt Nam vượt qua được hàng rào kỹ thuật này mở ra cơ hội lớn cho ngành trái cây xuất khẩu của nước nhà.
Hiện tại, bưởi Việt Nam đã có mặt tại 13 thị trường quốc tế, trong đó Trung Quốc chiếm hơn 50% kim ngạch xuất khẩu, tiếp theo là Mỹ, Hàn Quốc, Canada, New Zealand, Đức, Hà Lan, UAE, Hồng Kông (Trung Quốc) và Na Uy. Tuy nhiên, lượng xuất khẩu vẫn còn khiêm tốn – khoảng 5.000 tấn/năm – do gặp nhiều rào cản về kỹ thuật và công nghệ bảo quản sau thu hoạch.
Theo kế hoạch, sau khi báo cáo được công bố, phía Australia sẽ tiến hành các bước xác minh cuối cùng để đảm bảo Việt Nam có thể triển khai hiệu quả các biện pháp kiểm dịch. Các điều kiện nhập khẩu chính thức sẽ được cập nhật trên hệ thống BICON – cổng thông tin nhập khẩu thực vật của Australia.
Việt Nam hiện có khoảng 100.000 ha bưởi với sản lượng gần 1 triệu tấn/năm, tập trung tại Đồng bằng sông Cửu Long, Đồng bằng sông Hồng và Trung du miền núi phía Bắc. Các giống bưởi như Năm Roi, Da Xanh, Diễn, Tân Lạc... đã xuất hiện ở nhiều thị trường khó tính như EU, Mỹ, Canada và Nhật Bản.
Các chuyên gia khuyến nghị, để tận dụng cơ hội từ thị trường Australia, ngành nông nghiệp Việt Nam cần tiếp tục nâng cao chất lượng, hoàn thiện quy trình sản xuất, đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn kỹ thuật. Đồng thời, doanh nghiệp xuất khẩu cần chủ động xây dựng chuỗi liên kết khép kín, đẩy mạnh quảng bá thương hiệu và xúc tiến thương mại nhằm gia tăng kim ngạch và cải thiện thu nhập cho nông dân./.