Vùng Đông Nam bộ (ĐNB) là khu vực có nền
kinh tế phát triển năng động nhất cả nước, GRDP công nghiệp và xây dựng đóng
góp hơn 34,7% GDP của cả nước, đứng thứ nhất
trong 6 vùng kinh tế cả nước (đứng thứ hai là vùng đồng bằng sông Hồng, đóng
góp 34,4%), trong đó GRDP công nghiệp của 4 địa
phương TP Hồ Chí Minh, Bình Dương, Đồng Nai và Bà Rịa Vũng Tàu chiếm tới 93,6%
tổng GRDP khu vực công nghiệp Vùng.
Tổng
kim ngạch xuất khẩu của Vùng chiếm trên 35% trong cả nước, đóng góp lớn vào xuất
siêu của cả nước, trong đó các mặt hàng xuất khẩu chủ lực gồm: (1) điện thoại
và linh kiện, (2) máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện, (3) máy móc, thiết
bị, dụng cụ phụ tùng; (4) dệt và may mặc; (5) giầy dép; 6) gỗ và sản phẩm gỗ;
(7) sắt thép các loại; (8) nông thủy sản.
Khu vực
Đông Nam Bộ có khoảng 106 khu công nghiệp (KCN) đang hoạt động, với diện tích
hơn 37.640 ha, trong đó: (1) TP. Hồ Chí Minh (KCN, KCX): 17 KCN với tổng diện
tích hơn 3.800 ha và tỷ lệ lấp đầy khoảng 80%; (2) Đồng Nai: 32 KCN với tổng diện
tích hơn 10.000 ha và tỷ lệ lấp đầy bình quân khoảng 85%; (3) Bình Dương: 27
KCN với tổng diện tích 10.000 ha và tỷ lệ lấp đầy khoảng 95%; (4) Bà Rịa - Vũng
Tàu: 13 KCN với tổng diện tích hơn 4.700 ha và tỷ lệ lấp đầy khoảng 65%; (5) Bình
Phước: 12 KCN với tổng diện tích hơn 4.700 ha và tỷ lệ lấp đầy khoảng 40%; (6) Tây
Ninh: 5 KCN với tổng diện tích 3.400 ha và tỷ lệ lấp đầy 65%.
Để tiếp tục xây
dựng Đông Nam Bộ trở thành vùng văn minh, hiện đại, phát triển năng động; là
trung tâm hàng đầu của cả nước và khu vực Đông Nam Á về kinh tế, tài chính,
giáo dục, đào tạo, khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số; giữ
vai trò quan trọng trong liên kết và thúc đẩy phát triển các vùng khác, Thủ tướng chính phủ đã ban hành Quyết định số 370/QĐ-TTg ngày
04/5/2024 phê duyệt Quy hoạch
vùng Đông Nam Bộ thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050. Theo đó, có đề ra
phương hướng “Đổi mới
mô hình tăng trưởng gắn với cơ cấu lại kinh tế vùng theo hướng hiện đại; huy động
tối đa nguồn lực phát triển, kết hợp hài hòa giữa nội lực với ngoại lực; lấy
kinh tế số, kinh tế chia sẻ, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn là trọng tâm và động
lực phát triển. Ưu tiên phát triển các ngành công nghiệp
công nghệ cao, các ngành dịch vụ chất lượng cao ngang tầm khu vực và thế giới,
có vị thế vững chắc trong chuỗi giá trị toàn cầu. Đổi mới tư duy và tầm nhìn
phát triển, tạo các cơ chế, chính sách vượt trội, cạnh tranh quốc tế cao để
hình thành không gian phát triển và động lực tăng trưởng mới” trên cơ sở phát triển hệ thống hạ tầng thương mại
hài hòa, đồng bộ, hiện đại, tạo điều kiện kết nối thương mại nhanh, hiệu quả giữa
các địa phương trong vùng và với các vùng trên cả nước. Phát triển mạnh, đồng bộ
hệ thống logistics cấp quốc gia, quốc tế gắn với cảng biển, cảng hàng không, cửa
khẩu quốc tế, các trục hành lang kinh tế trọng điểm và tuyến thương mại liên
vùng tại Thành phố Hồ Chí Minh, Bình Dương, Tây Ninh, khu vực Long Thành, Nhơn
Trạch (tỉnh Đồng Nai), khu vực Phú Mỹ (tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu).
Tầm nhìn đến năm 2050, Đông Nam Bộ sẽ trở
thành vùng phát triển, có thu nhập cao; có tiềm lực kinh tế mạnh, cơ cấu kinh tế
hiện đại; trung tâm khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo, công nghiệp công
nghệ cao, logistics và trung tâm tài chính quốc tế thuộc nhóm hàng đầu của khu
vực và thế giới; có kết cấu hạ tầng hiện đại, đồng bộ.
Với
vị trí địa lý chiến lược, Đồng Nai có tiềm năng là cửa ngõ kết nối vùng Đông
Nam Bộ với nhiều vùng kinh tế của Việt Nam và hướng ra quốc tế. Tỉnh nằm trong
tứ giác phát triển kinh tế (HCM – Bình Dương – Đồng Nai – BRVT), nòng cốt của
vùng trọng điểm kinh tế phía Nam, đồng thời tiếp giáp với các vùng kinh tế,
nguyên liệu, nhân lực khá đặc thù như Tây Nguyên, Nam Trung Bộ, Đồng bằng sông
Cửu Long.
Trong
liên kết nội vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, Đồng Nai là mắc xích quan trọng
trong liên kết nội vùng kinh tế trọng điểm phía Nam thông qua kết nối đa phương
tiện bao gồm đường bộ (Vành đai 3, 4), đường sắt, đường thủy và đặc biệt là cảng
HKQT Long Thành. Tỉnh nằm trên tuyến cao tốc HCM – Dầu Giây – Đà Lạt, kết nối với
hệ thống quốc lộ như QL1, QL51, đường Vành Đai 4, cùng với hệ thống giao thông
thủy khá dày đặc và giao thông đường sắt HCM – Nha Trang, Đồng Nai là đầu mối
giao thông liên tỉnh quan trọng của vùng Đông Nam Bộ.
Ngày 03/7/2024, Đồng
Nai cũng đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch tỉnh Đồng Nai thời kỳ
2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 tại Quyết định số 586/QĐ-TTg, theo đó định hướng
phát triển chuyển đổi các khu công nghiệp hiện hữu theo hướng phát triển các
ngành công nghiệp công nghệ cao, lựa chọn sản phẩm, công đoạn có giá trị gia
tăng cao tham gia chuỗi giá trị khu vực và toàn cầu, tăng cường liên kết vùng,
quốc gia và quốc tế, với vai trò Đồng Nai là một trong những trung tâm giao
thương quan trọng của Vùng Đông Nam Bộ; trên cơ sở khai thác Cảng hàng không quốc
tế Long Thành, sân bay lưỡng dụng Biên Hòa, cảng biển Phước An làm động lực để
đẩy mạnh hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa, sản xuất công nghiệp, thương mại điện
tử và vận chuyển hành khách. Chủ động hội nhập, tận dụng khai thác các thế mạnh
trong các hiệp định thương mại tự do mà Việt Nam tham gia.